H πρώτη διδαχή που μετέφερε προφορικά ο Βούδας ήταν η εξής ιστορία:
Μιλούσε σ' ένα βασιλιά του τότε κόσμου όταν κάποια στιγμή τον ρώτησε, "Βασιλιά, ένα θεόρατο βουνό κατρακυλά από τον βορρά. Έρχεται να πλακώσει το βασίλειό σου. Τι θα κάνεις?" Ο βασιλιάς απάντησε "Θα στείλω τον κόσμο μου στον Νότο, οι καβαλάρηδες θα μεταφέρουν μόνο τ' αναγκαία." Τότε ο Βούδας τον ξαναρώτησε, "Βασιλιά, βουνά κατρακυλούν από όλες τις πλευρές. Έρχονται να πλακώσουν το βασίλειό σου. Δεν έχεις πουθενά να κρυφτείς." Και τότε ο Βασιλιάς του απήντησε "Τότε θα κάνω την κάθε μου στιγμή μοναδική. Θα φερθώ με αρετή και σύνεση, δίνοντας αξία στο κάθετί γύρω μου, δίνοντας μόνο αγάπη μέχρι το τέλος." Και τότε ο Βούδας του είπε, "Βασιλιά, τα βουνά αυτά είναι ο θάνατός σου. Καλώς θα πράξεις αν πράξεις έτσι".
Στην ταινία του "Melancholia" ο Τρίερ καταπιάνεται με δύο θέματα. Την κατάθλιψη που μαστίζει την σύγχρονη κοινωνία -ένα ανίκητο "πλανήτη" με το οποίο παλεύει το σύνολο των ανθρώπων σήμερα- και με τον θάνατο, την ματαιοδοξία, το τελεσίδικο και πώς ο άνθρωπος υπεκφεύγει αυτής της αντίληψης εθελοτυφλώντας μέσα στην καθημερινότητά του. Ο πλανήτης μελαγχολία (χρώματος μπλε, εκ του "I'm feeling blue") έρχεται να καταστρέψει τον άνθρωπο. Μπρος στην επικείμενη καταστροφή, άλλοι εθελοτυφλούν, άλλοι πανικοβάλλονται, άλλοι παραιτούνται. Ακόμα κι όταν καταφέρεις να κλέψεις λίγες ώρες γαλήνης, φτιάχνοντας τα προσωπικά, καβαφικά σου τείχη, την μικρή μαγική σου σπηλιά να σωθείς, εκεί που λες ότι κατάφερες να ξεφύγεις η μελαγχολία γυρίζει να σου συντρίψει όλη την καθημερινότητα.
Κάνοντας σαφείς αναφορές στην ανία που δέρνει την μεγαλοαστική τάξη (στατιστικές δείχνουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων με κατάθλιψη είναι οικονομικά εύρωστοι), ο Τρίερ συνθέτει μια εκπληκτική ποιητική, συναισθηματική και κριτική ταινία απέναντι στον άνθρωπο, στην προσπάθεια που κάνει κάθε μέρα απέναντι στον εαυτό του και στην σχέση του με τον μάταιο του θανάτου.
H Μελαγχολία θα μπορούσε να είναι κάλλιστα ένα εκσυγχρονισμένο μάθημα πάνω στον Βουδισμό. "Do not dwell in the past, do not dream of the future, concentrate the mind on the present moment. Even death is not to be feared by one who has lived wisely.", έλεγε ο Βούδας.
Σ' ένα κόσμο γεμάτο επιστήμη όπου όλοι μιλάνε για πλανητικά συστήματα, έρευνες του ατόμου, ανακαλύψεις και εφευρέσεις, θυμάμαι τα λόγια του Λειβαδίτη
"..κι όπως κοίταξα τον ουρανό, Θεέ μου, τί απεραντοσύνη, πόσα άστρα, μ' έπιασε πανικός. Από τότε ξέρω πως δεν θα προφτάσω".
Κόντρα στο παράλογο της ύπαρξης, κόντρα στον φόβο της ματαιότητας απέναντι στον θάνατο, στο ατέλειωτο που είναι αυτός ο κόσμος και στο ελάχιστο που είμαστε εμείς, ο κάθε άνθρωπος είναι μόνος του στην μάχη της θέλησης. Και πώς νικάς ένα πλανήτη, θα μου πει κανείς? Δεν ξέρω, απλά παπαγαλίζω λόγια του Καβάφη:
..Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Γ. Στεργιόπουλος
